آیا می‌دانید که گروه‌ها و نهادهای مختلفی در نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، مسولیت‌های مشخصی در قبال مودیان دارند؟

نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، یک چارچوب نظارتی و اجرایی در ایران است که برای بهبود شفافیت مالی و جلوگیری از فرار مالیاتی ایجاد شده است. این سیستم وظایف و مسئولیت‌های متعددی را بر عهده نهادهای دولتی و اجرایی قرار داده است تا با همکاری متقابل، کنترل و مدیریت مالیاتی کشور را به بهترین شکل انجام دهند. هر یک از این نهادها دارای مسئولیت‌های خاص و معینی هستند که در قانون تعیین شده است.

در ادامه، به شرح وظایف و مسئولیت‌های نهادهای مختلف در این نظام خواهیم پرداخت:

1- هیأت وزیران

بر اساس تبصره ماده ۲، هیأت وزیران مسئولیت مهمی در تعیین فهرست مودیانی دارد که قادر به عضویت در سامانه مودیان نیستند و نمی‌توانند صورتحساب الکترونیکی صادر کنند. این اقدام برای حمایت از برخی مودیان که ممکن است به دلایل خاصی قادر به پیوستن به سامانه نباشند، بسیار مهم است. در واقع، هیأت وزیران با تشخیص و اعلام این فهرست، امکان دسترسی برخی از مودیان را به فرآیندهای خاص در سیستم فراهم یا محدود می‌کند.

2- وزیر امور اقتصاد و دارایی

وزیر امور اقتصاد و دارایی یکی از کلیدی‌ترین مقامات در اجرای این نظام است. مطابق با تبصره ماده ۲، مواد ۶ و ۱۸، تبصره ۱ ماده ۱۹، و مواد ۲۰، ۲۱، ۲۶ و ۲۷، وی مسئولیت‌هایی در رابطه با پیشنهاد فهرست مودیانی که امکان عضویت در سامانه را ندارند و تصویب آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی مرتبط با سامانه دارد. این وزیر می‌تواند هم به تنهایی و هم به اتفاق سایر وزیران، اقدام به تصویب و تایید قوانین و مقررات اجرایی کند. تصویب و تایید این دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها به شفافیت و ساماندهی فرآیندهای مالیاتی و بهبود عملکرد سامانه کمک می‌کند.

3- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز نقش مهمی در تأیید مصوبات کارگروه سامانه مودیان ایفا می‌کند. به استناد بند ح ماده ۱ و ماده ۲۷، این وزیر به همراه وزیر امور اقتصادی و دارایی، مسئولیت تایید مصوبات کارگروه سامانه مودیان و مرکز تنظیم مقررات را بر عهده دارد. به عبارت دیگر، برای اجرایی شدن مصوبات کارگروه‌ها، تایید نهایی توسط این دو مقام ضروری است، که این همکاری برای هماهنگی فناوری و امور مالیاتی اهمیت دارد.

4- کارگروه سامانه مودیان و پایانه فروشگاهی

این کارگروه بر اساس بند ح ماده ۱، تبصره ۳ ماده ۳، و مواد ۱۵، ۱۶، ۲۰ و ۲۶ تشکیل می‌شود. در این کارگروه نمایندگان تام‌الاختیار از سازمان امور مالیاتی کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت اطلاعات، و بانک مرکزی حضور دارند. ریاست این کارگروه با رئیس کل سازمان امور مالیاتی است. کارگروه سامانه مودیان و پایانه فروشگاهی مسئول نظارت و اجرای سیاست‌های کلی نظام است و به بررسی و پیشنهاد راهکارهای موثر برای تسهیل و بهبود عملکرد سامانه می‌پردازد. این کارگروه با داشتن نمایندگانی از بخش‌های مختلف دولتی، یکپارچگی و همکاری میان نهادهای مختلف را تضمین می‌کند.

5- سازمان امور مالیاتی کشور

سازمان امور مالیاتی کشور، به عنوان رکن اصلی در این نظام، مسئولیت‌های متعدد و حیاتی بر عهده دارد. این سازمان علاوه بر ریاست کارگروه سامانه مودیان، مسئول تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی مربوط به مواد ۶ و ۲۶ و همچنین دستورالعمل‌های مرتبط با مواد ۱۲، ۱۸، تبصره ۱ ماده ۱۹، ماده ۲۰ و ۲۱ است. از سوی دیگر، سازمان امور مالیاتی وظایفی را نیز بر اساس مواد ۱ تا ۲۷ قانون بر عهده دارد که شامل اجرای سیاست‌ها و مقررات کلی مالیاتی، جمع‌آوری اطلاعات مالی، نظارت بر صدور صورتحساب‌های الکترونیکی و تنظیم سیستم پایانه‌های فروشگاهی می‌شود. این سازمان به‌عنوان مرجع اصلی مدیریت و نظارت بر نظام مالیاتی کشور، بایستی به‌صورت پیوسته و کارآمد این وظایف را به اجرا درآورد.

6- رئیس مرکز تنظیم مقررات و پایانه فروشگاهی

رئیس مرکز تنظیم مقررات و پایانه فروشگاهی، بر اساس ماده ۲۷، مسئول نظارت بر شرکت‌های معتمد ارائه‌کننده خدمات مالیاتی و تنظیم مقررات مربوط به این حوزه است. از جمله وظایف او، تدوین استانداردها و مشخصات فنی و توسعه شاخص‌های شبکه پایانه‌های فروشگاهی و صورتحساب‌های الکترونیکی است. این مرکز با نظارت دقیق بر شرکت‌های معتمد، کیفیت و صحت خدمات ارائه شده را تضمین کرده و از مشکلات احتمالی در اجرای نظام جلوگیری می‌کند. تعیین و توسعه شاخص‌های فنی و استانداردهای لازم باعث می‌شود که سیستم پایانه‌های فروشگاهی به صورت منظم و مطابق با نیازهای روز عمل کند.

7- کارگروه تشخیص ناتوانی و یا کم‌توانی استفاده از پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان هر استان

این کارگروه که شامل نمایندگانی از سازمان امور مالیاتی کشور، اتاق اصناف ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، وظیفه تشخیص مودیانی که توانایی استفاده از پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان را ندارند، بر عهده دارد. این کارگروه در سطح استان‌ها فعالیت می‌کند و با بررسی وضعیت مالی و فنی مودیان، تصمیم‌گیری در مورد عدم الزام به استفاده از پایانه‌های فروشگاهی برای گروهی از مودیان را انجام می‌دهد.

اهمیت اطلاع‌رسانی به مودیان

از آنجا که سامانه مودیان و نظام پایانه‌های فروشگاهی به‌طور مستقیم به فعالیت‌های مالی و تجاری مودیان مربوط می‌شود، آگاهی داشتن از نقش‌ها و وظایف نهادهای مختلف در این نظام، به آن‌ها کمک می‌کند تا با فرآیندهای اجرایی و مالیاتی به طور کامل آشنا شوند و بتوانند با اطمینان بیشتری به اجرای تعهدات خود بپردازند. اطلاع دقیق از این وظایف، نه‌تنها باعث افزایش اعتماد مودیان به نهادهای مالیاتی می‌شود، بلکه می‌تواند در کاهش اشتباهات و افزایش شفافیت مالی نیز موثر باشد.

این توضیحات کمک می‌کند تا مودیان، شرکت‌ها و تمامی افرادی که به نوعی در تعامل با این نظام قرار دارند، بتوانند با آگاهی بیشتری از فرایندهای اجرایی استفاده کنند و همچنین در مواجهه با مسائل مالیاتی، با اعتماد بیشتری به مسئولین مراجعه کنند.